Mateusz Kulewicz
Pracuję w centrum Oslo, niedaleko od miejskiego ratusza, który jest szczególnie znany z powodu swoich dzwonów. Co piętnaście minut w całym centrum miasta słychać ich bicie. Raz na jakiś czas melodia jest nieco bardziej urozmaicona. Wyobraźcie sobie moje zdziwienie, gdy wyszedłem na dach budynku zjeść lunch, a tu melodia, która z każdą chwilą wydawała się coraz bardziej znajoma.
Dzisiaj w ratuszu grali Linkin Park, konkretniej Numb.
W kwietniu i maju na norweskich ulicach spotkać można zadziwiająco dużo grupek nastolatków, noszących na sobie kolorowe kombinezony. Jest to jeden z kilku widocznych aspektów świętowania zakończenia liceum, nazywanego też russ.
Od około 20 kwietnia do 17 maja, czyli święta konstytucji, duża część licealistów ubiera kombinezony, które są udekorowane w różne naklejki i przypinki. Kilka dni temu w metrze widziałem na przykład dziewczynę, która miała na russ naklejki z Fridą, Hawkingiem, Einsteinem i papieżem Franciszkiem. Po lekcjach, korzystając z tego, że w większości dopiero co ukończyli 18 lat, imprezują. Przez cały miesiąc po lekcjach i w weekendy wsiadają w specjalnie udekorowane autobusy, niektóre z nich są też wykorzystywane jako miejsca do spania. Autobusy jeżdżą po mieście, a na pokładzie trwa impreza.
W tym czasie odbywają się też zloty russ, w których potrafią uczestniczyć dziesiątki tysięcy licealistów. Odbywają się tam między innymi koncerty, ocenianie udekorowania czy wyposażenia autobusów w kilku różnych kategoriach, no i oczywiście pije się alkohol.
Uczestnicy russ noszą specjalne czapeczki, przygotowane na okazję. Do kaszkietów przyczepia się lub zawiązuje tak zwane russeknuter, czyli albo supły, albo przypinki nieco przypominające harcerskie sprawności, choć tematy tych sprawności są nieco inne. Przykłady, które znalazłem w internecie, niektóre z nich ładnie udokumentowane na instagramie:
Mniej więcej chyba rozumiecie, jakiego typu to sprawności 😉
Uczestnicy też tworzą sobie specjalne wizytówki, na których jest nazwa ich szkoły, kolor russ, zdjęcie i adekwatny cytat.
Niemal miesięczna impreza z dużymi ilościami alkoholu oczywiście sprawia problemy. Czasem zdarzają się bijatyki, a choćby dziś w nocy twitterowy kanał policji w Oslo informował o wielu zgłoszeniach o hałasie i głośnej muzyce od russ w całym mieście.
#Oslo. Mange klager på støy og høy musikk fra russen over hele Oslo i natt. Flere busser har fått pålegg. En buss avskiltet for dårlig teknisk stand.
— OPS Politiet Oslo (@oslopolitiops) 10 maja 2018
Na sam koniec świętowania, 17 maja russ uczestniczą w paradach z okazji święta konstytucji, które jest też zarazem najważniejszym świętem w Norwegii. Po święcie czas na egzaminy końcowe i pójście na studia lub do pracy.
27 kwietnia otrzymałem dane dostępowe do konta w DNB, największym norweskim banku. Całą procedurę zacząłem 22 marca, więc zajęło to jedyne 37 dni! Wczoraj z kolei dotarła karta bankowa, więc wreszcie mogę zacząć otrzymywać pensję w koronach na norweskie konto i nie zastanawiać się, ile tracę na bankowych kursach walut.
Co sprawiło, że zajęło to aż tyle czasu? W zasadzie, była to całkowicie normalna procedura w DNB. Po kolei:
Zaczęło się nawet nieco wcześniej niż 22 marca, od odwiedzin w oddziale DNB. Powiedziano mi tam, że aby zostać klientem DNB, muszę wypełnić formularz na stronie DNB. Aby móc go wysłać, trzeba mieć najpierw D-nummer (lub F-nummer), którego procedurę otrzymania opisywałem w marcu. W ramach formularza trzeba podać informacje o rezydenturze w innych krajach razem z numerem identyfikacyjnym danego kraju, a także do jakich krajów planuje się przelewać pieniądze, ile razy w miesiącu i w jakich orientacyjnych kwotach.
Po przesłaniu tych wszystkich informacji dostałem maila, w którym napisano, że w następnym kroku mam wysłać do DNB list, w którym prześlę kopię mojej umowy o pracę i potwierdzenia z urzędu podatkowego, że faktycznie posiadam D-nummer. Po przygotowaniu i wysłaniu listu po około tygodniu (fakt, że po drodze była Wielkanoc) otrzymałem maila z informacją, że kolejnym krokiem są odwiedziny banku z paszportem, aby potwierdzić moją tożsamość.
Po prawej stronie, tam gdzie flagi norweskie, jeden z głównych oddziałów DNB w centrum Oslo.
Tutaj pojawia się dość ważny problem – jako obywatel Unii Europejskiej mogę co prawda przyjechać do Norwegii i zacząć pracę jedynie z dowodem osobistym, ale większość banków nie akceptuje go jako metody uwierzytelniania. Ma być paszport albo któryś z norweskich dokumentów ze zdjęciem i koniec. Podobno Nordea akceptuje unijne dowody osobiste, ale jako że zacząłem już procedurę w DNB, a konto przydałoby się raczej szybciej niż później, postanowiłem kontynuować z DNB. Co ciekawe, bez paszportu nie można też zorganizować sobie właściwie żadnej metody uwierzytelnienia tożsamości, która pozwalałaby na elektroniczny wybór lekarza i trzeba dzwonić do norweskiego odpowiednika NFZ… Na szczęście ja paszport posiadam.
Fakt, że w oddziale banku poszło bardzo szybko. Po dosłownie paru minutach oczekiwania z numerkiem przy wejściu przedstawiciel przyszedł i zaprowadził mnie do jednego ze stanowisk, które mieściły się pomiędzy salkami konferencyjnymi. Zeskanowano mój paszport, oddano go i powiedziano, że kolejnym etapem jest otrzymanie umowy pocztą.
Minął kolejny tydzień, ale w końcu umowa dotarła i nawet była w języku angielskim. Razem z 30 stronami tekstu do przeczytania w kopercie była też koperta zwrotna i kartki, które należało podpisać, wrzucić do koperty i wrzucić do skrzynki pocztowej. Po otrzymaniu umowy DNB zastrzegło sobie od 7 do 10 dni na przetworzenie dokumentów.
W końcu nadszedł wspaniały dzień 27 kwietnia, kiedy przyszły do mnie dwa listy – jeden z tokenem dostępowym do banku (dwuskładnikowe uwierzytelnianie, yay!), drugi z kodem PIN do karty bankowej. Sama karta dotarła następnego dnia roboczego. Nareszcie mogę normalnie korzystać z usług bankowych!
Kolejne kroki, jakie warto podjąć, to zorganizowanie sobie Vippsa (norweski odpowiednik blika, bardzo popularny w płaceniu za rzeczy i rozliczeniach pomiędzy ludźmi) i BankID – metody uwierzytelniania, dzięki której kolejne konta w bankach można otwierać w 5 minut, a także można jej używać do logowania się na stronach wielu urzędów. Tu jednak pojawia się kolejna komplikacja – z tego, co rozmawiałem w banku, aby uruchomić BankID w DNB, potrzebny będzie F-nummer. O tym więc w kolejnych odcinkach norweskiej odysei bankowej.